Renta rodzinna. Dla kogo jest przeznaczone to świadczenie? Jak się o nie starać?

Renta rodzinna to rodzaj świadczenia socjalnego, które przysługuje w określonych okolicznościach. Jakich? Kto może się starać o rentę rodzinną? Sprawdź!

Renta rodzinna - co to z rodzaj świadczenia?

Renta rodzinna jest rodzajem świadczenia, które przysługuje niektórym członkom rodziny, czyli dzieciom i małżonkowi osoby zmarłej, jeśli spadkodawca w chwili śmierci miał prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Zmarły mógł też należeć do kategorii osób ubezpieczonych, które już spełniały warunki do przyznania tych świadczeń. Renta rodzinna wypłacana jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Czy każdemu należy się renta rodzinna po ojcu?

Nie - należy spełniać kilka warunków. Dziecko, które miałoby otrzymać świadczenie takie, jak renta rodzinna po ojcu, może być jego własne lub drugiego małżonka albo przysposobione. Latorośl nie może mieć też ukończonych 16 lat lub 25, jeśli nadal się uczy. Wyjątkiem jest tutaj sytuacja, w której dziecko przed ukończeniem 16. roku życia lub w czasie, gdy pobierało dalej naukę, ale nie ukończyło jeszcze 25 lat stało się całkowicie niezdolne do pracy. Wówczas świadczenie przysługuje bez względu na wiek. Istnieją też wyjątkowe sytuacje, gdy otrzymać rentę rodzinną mogą wnuki, dzieci przyjęte na wychowanie lub rodzeństwo. Nie jest to już jednak renta po ojcu.

Kiedy należy się renta rodzinna po mężu?

Niestety nie jest to świadczenie, które należy się zawsze i każdemu po śmierci współmałżonka. Należy spełnić kilka warunków.

  • Żona w chwili śmierci męża musi mieć ukończone 50. lat lub być niezdolna do pracy.
  • Inną możliwością jest to, by wychowywała co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa, którzy posiadają uprawnienie do otrzymania renty rodzinnej po zmarłym, a jednocześnie nie ukończyły 16. lat albo jeśli ciągle się uczą - 18 lat.

Warunki te uważa się za spełnione, jeśli współmałżonek ukończy 50 lat lub stanie się niezdolny do pracy lub zaprzestanie wychowywania dzieci nie później niż 5 lat od śmierci ubezpieczonego. Jeśli nie spełni się żadnego z kryteriów, możliwe jest otrzymywanie renty rodzinnej przez rok od śmierci małżonka. Ewentualnie przez czas, w jakim będzie się uczestniczyło w szkoleniu, które ma pomóc podjąć pracę zarobkową. Okres ten nie może być jednak dłuższy niż 2 lata od śmierci męża. Co więcej prawo to przysługuje również wtedy, gdy małżonkowie byli rozwiedzeni i nie pozostawali we wspólności małżeńskiej, ale żona miała zasądzone wyrokiem alimenty od męża bądź w drodze ugody sądowej. Wszystkie te możliwości dotyczą jednak nie tylko kobiet, ale analogicznie również mężczyzn. Zatem również mąż może otrzymać rentę rodzinną po żonie. Wyjątkiem jest jedna sytuacja, która uprawnia do świadczenia wyłącznie kobietę. Mianowicie, jeśli małżonkowie byli rozwiedzeni lub w separacji i przed śmiercią otrzymywała od niego alimenty na drodze porozumienia - musi jednak tę okoliczność udowodnić.

Zobacz wideo Ogromna dziura w ZUS-ie? "Jak będziemy mieli szczęście, to bieda zajrzy w oczy do końca tej kadencji"

Ile można dorobić do renty rodzinnej? Czy można pracować?

Co do zasady, można pracować i dorabiać, ale nie jest to bez ograniczeń. Od 1 marca 2023 r. uległy zwiększeniu limity, który na to pozwalają. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma możliwość zawiesić prawo do renty rodzinnej, jeśli miesięczny przychód przekroczy 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jeśli natomiast będzie miała miejsce sytuacja, gdy przychód będzie wyższy niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale zatrzyma się w ramach tych 130%, ZUS ma prawo zmniejszyć rentę o kwotę przekroczenia. Te kwoty nie mogą jednak przekroczyć limitów maksymalnego zmniejszenia.

Zatem ile można dorobić do renty rodzinnej? W konkretnych kwotach wygląda to następująco:

  • od 1 marca do 31 maja 2023 r. przychody powyżej kwoty 4713,5 zł wpłyną na zmniejszenie renty, 
  • powyżej kwoty 8753,6 zł - dojdzie do jej zawieszenia.

Natomiast bez ograniczeń mogą dorabiać osoby, które otrzymują rentę rodzinną, ponieważ jest to dla nich korzystniejsze świadczenie niż z powodu ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Podobnie sytuacja wygląda, gdy renta rodzinna została przyznana po uprawnionym do świadczeń.

Gdzie złożyć wniosek o rentę rodzinną?

Wniosek o rentę rodzinną składa się do ZUS. Musi to być zrobione w formie pisemnej, a stosowne druki zamieszczone są do pobrania bezpośrednio na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Można taki wniosek złożyć osobiście lub też nadać pocztą. Niestety w tym momencie wniosku o rentę rodzinną nie można przekazać do zakładu drogą elektroniczną, ani za pomocą platformy PUE ZUS.

Zobacz też: Renta rodzinna. Czy wdowy i wdowcy aktywni zawodowo mogą się ubiegać o emeryturę po zmarłych?

Więcej o:
Copyright © Agora SA