Rada Polityki Pieniężnej: co to właściwie jest?
Rada Polityki Pieniężnej to nic innego jak bardzo ważny organ w strukturach Narodowego Banku Polskiego. W jej skład wchodzi prezes NBP, który jednocześnie jest przewodniczącym oraz dziewięciu członków. Są oni powoływani po trzech przez prezydenta, Sejm i Senat. Kadencja tego organu trwa 6 lat. Główną jej funkcją jest to, by ustalać założenia polityki pieniężnej, które przekazywane są do dalszego procedowania Sejmowi. Rada składa do Sejmu sprawozdanie z wykonywania poczynionych założeń budżetowych. Dokument ten musi być wykonany najpóźniej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia poprzedniego roku budżetowego.
A czym są stopy procentowe NBP?
Jest to równie często pojawiające się w mediach określenie, jak sama inflacja. Mają one ogromne znaczenie, bo ich zmiana wpływa również na m.in. spadek stawki WIBOR. Mówiąc w uproszczeniu — stopa procentowa to cena, koszt, jaki należy zapłacić przy pożyczaniu pieniędzy. Dotyczy to zarówno relacji finansowych pomiędzy osobą pożyczającą określony kapitał a bankiem, jak i pomiędzy bankami. Są one również wyznaczane, by zapewniać stabilność waluty, a to z kolei wiąże się m.in. z inflacją. Można wyróżnić następujące podstawowe stopy procentowe NBP:
- lombardowa — dotyczy pożyczek udzielanych bankom komercyjnym przez NBP. Są one udzielane pod zastaw papierów wartościowych. Stopa lombardowa jest też zgodnie z przepisami granicą dla maksymalnego oprocentowania pożyczek i kredytów
- referencyjna — dotyczy operacji finansowych na otwartym rynku międzybankowym. Tu również pojawiają się papiery wartościowe, które są kupowane lub sprzedawane, ale wlicza się tu krótkoterminowe transakcje
- dyskontowa weksli — dotyczy przyjęcia dyskontowanych weksli, które w Polsce stanowią marginalną ilość transakcji
- redyskontowa — ustala kwotę, za jaką NBP skupuje weksle od banków komercyjnych, które z kolei wcześniej nabyły przez od ich klientów
- depozytowa — określa oprocentowanie jednodniowych depozytów składanych przez banki komercyjne w NBP i jest najniższym oprocentowaniem.
Rada Polityki Pieniężnej — posiedzenia. Po co są i jak często?
W związku z sytuacją finansową na rynkach polskich i zagranicznych często słyszy się o takim organie jak Rada Polityki Pieniężnej, która składa się z 9 członków. Posiedzenia zwoływane są co najmniej raz w miesiącu i robi to przewodniczący, ale można je zorganizować na wniosek co najmniej 3 członków Rady. Na posiedzeniach mogą zapadać uchwały, które muszą być zatwierdzone większością co najmniej 5 członków — w tym przewodniczącego. Oczywiście może się też wydarzyć sytuacja, że liczba głosów jest równa. Wówczas decydujące znaczenie ma głos Przewodniczącego Rady. Efekty takich prac publikowane są w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Jakie są zadania Rady Polityki Pieniężnej?
Jak każdy organ powołany w różnych instytucjach, tak ma swoje zadania Rada Polityki Pieniężnej, a należą do nich:
- zatwierdzanie planu finansowego i sprawozdania NBP, w tym rocznego
- określanie maksimum zobowiązań dla pożyczek i kredytów zaciąganych przez NBP
- ustalanie wysokości stóp procentowych
- ustalanie stopy rezerwy obowiązkowej banków oraz wysokość oprocentowania
- ustalanie zasady operacji podejmowanych na otwartym rynku.
Przewodniczący Rady Polityki Pieniężnej — jakie są jego zadania i kto go wybiera?
Jedną z najważniejszych osób w NBP jest Przewodniczący Rady Polityki Pieniężnej, którym jest Prezes NBP. Powołuje go sejm na wniosek prezydenta na kadencję trwającą 6 lat. Jest możliwość wykonywania tej samej funkcji nie dłużej jednak niż przez 2 kadencje. Do jego z zadań z kolei należy:
- przewodniczenie Radzie Polityki Pieniężnej
- stanie na czele NBP i jego reprezentowanie
- reprezentowanie interesów Polski na arenie międzynarodowej w zakresie instytucji bankowych oraz, o ile Rada Ministrów nie postanowi inaczej, w międzynarodowych instytucjach finansowych
- wraz z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych ustala zasady związane z przechowywaniem w bankach i innych instytucjach znaków pieniężnych oraz zasady ich transportowania
- realizowanie zadań wynikających z przepisów w zakresie obronności kraju.
Rada Polityki Pieniężnej: skład
Jak już wskazano — jednym z ważniejszych organów państwowych jest Rada Polityki Pieniężnej. Skład aktualny na maj 2023 r. to:
1. Przewodniczący — Prezes NBP Adam Glapiński
2. Członkowie Rady Polityki Pieniężnej:
- Ireneusz Dąbrowski
- Iwona Duda
- Wiesław Janczyk
- Cezary Kochalski
- Ludwik Kotecki
- Przemysław Litwiniuk
- Gabriela Masłowska
- Joanna Tyrowicz
- Henryk Wnorowski.
Zobacz też: Złoty słabnie. Już dawno nie było tak źle, a może być jeszcze gorzej. Dlaczego?
