Metabolizm. Jaka jest jego rola? Jak go przyśpieszyć?

Metabolizm, nazywany także przemianą materii ma na celu wykorzystanie i zmagazynowanie energii ze składników pokarmowych, które dostarczamy do organizmu. W uproszczeniu jego rola jest niezmiernie ważna dla naszego organizmu ponieważ energia, którą otrzymuje z pożywienia jest nam niezbędna w życiu codziennym do zwykłego funkcjonowania.

Jak przyspieszyć metabolizm? 

Metabolizm. To pojęcie najczęściej pojawia się w kontekście utraty masy ciała. Osoby, które mają z tym trudność często twierdzą, że mają "słaby metabolizm". Co to tak na prawdę oznacza? Jak przyspieszyć metabolizm i czy to w ogóle możliwe?

Tempo metabolizmu w dużym stopniu jest genetycznie uwarunkowane, jednak nie oznacza to, że jeśli urodziliśmy się z "wolnym metabolizmem" nie możemy go w żaden sposób przyspieszyć. Zadanie to nie jest łatwe, ale istnieje kilka sposobów na przyspieszenie przemiany materii. Co pomaga przyspieszyć metabolizm?

  • wysiłek fizyczny  – to jeden z najbardziej skutecznych sposobów poprawy metabolizmu. Warto wziąć pod uwagę takie aktywności jak bieganie, pływanie czy jazda na rowerze. Efektywne są treningi interwałowe, podczas których naprzemiennie ćwiczymy w normalnym tempie i następnie na 30 sekund mocno przyspieszamy. Dzięki temu zużywamy więcej tlenu, a mitochondria szybciej wykorzystują energię,
  • kwasy tłuszczowe Omega-3 – są odpowiedzialne za regulowanie poziomu cukru we krwi, a także zmniejszają oporność komórek na leptynę -  hormon, który powiązany jest z uczuciem sytości i spalaniem tłuszczu. Dlatego warto wzbogacić dietę w tłuste ryby morskie (śledź, makrela, sardynka, łosoś, tuńczyk), które poprawiają duże ilości tej substancji 
  • większa ilość masy mięśniowej - mięśnie zużywają więcej energii niż tkanka tłuszczowa, dlatego przyrost masy mięśniowej przekłada się na zwiększone tempo metabolizmu,
  • pożywne śniadanie – według wielu specjalistów śniadanie zjedzone do godziny po przebudzeniu przyspiesza przemianę materii,
  • zielona herbata – zawarte w niej katechiny mogą wpływać na przyspieszenie utleniania tłuszczu i zwiększenie termogenezy poposiłkowej, czyli wytwarzania energii i ciepła w wyniku trawienia.  
  • odpowiednia suplementacja witamin i składników mineralnych – bardzo ważne są witaminy z grupy B oraz fosfor, wapń, sód, magnez, cynk, selen – kontrolują one przemiany energetyczne, a ich niedobór spowalnia metabolizm.
Zobacz wideo Najlepsze źródła błonnika: naturalny sposób na sprawną przemianę materii

Co to jest metabolizm i jakie są jego rodzaje?

Metabolizm to zbiór reakcji biochemicznych i przemian energetycznych, które zachodzą w organizmie. Te procesy są niezbędne do produkcji energii, zapewnienia prawidłowego funkcjonowania każdego z narządów, ale też usuwania toksyn.  

Metabolizm dzieli się na 2 rodzaje:

  • anabolizm - zespół reakcji, które prowadzą do syntezy złożonych związków organicznych z wykorzystaniem związków o prostszej budowie. Reakcje anaboliczne są kontrolowane przez  hormony takich jak m.in.: insulina, hormony płciowe (np. testosteron), hormon wzrostu (GH) i insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF). Efekt przemian anabolicznych to np. wzrost siły i masy mięśniowej czy wzrost włosów.
  • katabolizm - to zbiór reakcji chemicznych, w wyniku których dochodzi do rozkładu złożonych cząsteczek (np. białek, tłuszczów) do prostych związków, a wskutek tych przemian następuje wydzielanie energii, która dalej produkuje inne składniki niezbędne dla zdrowia.

Zaburzenia metabolizmu. Jak się objawiają? 

Zaburzenia metabolizmu to zaburzenia związane z przemianą składników odżywczych w związki chemiczne, które są wchłaniane i wykorzystywane przez organizm do budowy komórek i do dalszego funkcjonowania. Na początku rozwijają się bardzo powoli, ale mimo to mogą doprowadzić do wielu niebezpiecznych schorzeń, dlatego też tak ważne jest aby dbać o swój organizm. Istnieje wiele przyczyn zaburzeń metabolizmu jednak za najczęściej występujące uważa się niewłaściwą dietę i nieprawidłowy tryb życia, a także mutacje genetyczne. Najczęściej występującymi chorobami wywołanymi przez zaburzenia metabolizmu są:

  • dna moczanowa - jej rozwojowi sprzyja niewłaściwa dieta i otyłość. Często to efekt nadmiernego spożywania mięsa, podrobów, kawy, herbaty i alkoholu. 
  • zespół metaboliczny (cukrzyca i dyslipidemia) – według lekarzy powstaje głównie wskutek złego odżywiania, braku ruchu
  • osteoporoza – to choroba, która polega na zaburzeniu w przyswajaniu wapnia, a jej rozwojowi sprzyja dieta uboga w ten pierwiastek, niedobór witaminy D, palenie papierosów, picie alkoholu oraz mała aktywność fizyczna. 

Przemiana materii  - co wpływa na jej tempo?

Przemiana materii oraz jej tempo zależy od wielu czynników, na które mamy duży wpływ. Musimy jednak pamiętać, że z wiekiem przemiana materii będzie zwalniać, a u kobiet z reguły proces ten jest wolniejszy niż u mężczyzn. Jakie czynniki zatem wpływają na tempo przemiany materii?

  • aktywność umysłowa,
  • wiek,
  • płeć,
  • choroby przewlekłe,
  • zaburzenia hormonalne,
  • dieta,
  • ciąża i laktacja,
  • częstotliwość i pory przyjmowanych posiłków,
  • temperatura otoczenia i dostosowanie odzieży,
  • stopień aktywności fizycznej.

Zobacz też: Metabolizm a wiek. Jak przyspieszyć spalanie tkanki tłuszczowej po 40 roku życia?

Więcej o:
Copyright © Agora SA