To właśnie na Pomorzu znajduje się duchowa spuścizna i unikat na skalę światową. Biblia przechowywana na tych ziemiach pochodzi z XV wieku i jest jedną z nielicznych na całym świecie. To bez wątpienia świadectwo kultury i historii dla badaczy. Dlaczego uważa się ją za tak wartościową?
Wyjątkowy egzemplarz Biblii znajduje się w Polsce. To prawdziwy skarb
Biblia składa się z 66 części, które były spisywane przez 1600 lat. Samo słowo wywodzi się z języka greckiego i oznacza "zbiór ksiąg". Niektóre z jej nich opowiadają o historii powstania nieba i ziemi, drugie mówią o prawach czy proroctwach, a jeszcze inne to między innym utwory poetyckie czy pieśni. Oryginał Biblii nie przetrwał do naszych czasów ze względu na fakt, że niegdyś dzieła tego typu spisywano na bardzo nietrwałych materiałach, takich jak papirus czy pergamin. Na szczęście wraz z biegiem lat powstały odpisy, a następnie już druki.
W połowie XV wieku wydrukowano około 200 egzemplarzy Pisma Świętego pod nadzorem wynalazcy druku, czyli Jana Gutenberga. Do dnia dzisiejszego przetrwało zaledwie 50 z nich. Księgi znajdują się w różnych miejscach na świecie, między innymi w Watykanie, w Niemczech, w Stanach Zjednoczonych czy właśnie w Polsce. Jeden z egzemplarzy Biblii, który został wydrukowany przez Gutenberga w latach 1452-1455, znajduje się w miejscowość Pelplin na Pomorzu.
Przechowywana w Muzeum Diecezjalnym Biblia niegdyś sporo podróżowała. Podczas II Wojny Światowej została przewieziona między innymi do Warszawy, Paryża, Londynu i Kanady, skąd w 1959 roku wróciła do Pelplina. Biblia znajdująca się w Muzeum Diecezjalnym należy do wyjątkowych dwutomowych egzemplarzy, liczących sobie łącznie 641 kart zadrukowanych obustronnie. To również jedna z niewielu ksiąg Gutenberga na świecie, która ma oryginalną obudowę z dębiny bałtyckiej z XV wieku. Dodatkowo, choć małym, ale ważnym szczegółem w pelplińskiej Biblii jest plama znajdująca się na 46 stronie I tomu. To nic innego jak odbicie kształtu czcionki, która wypadła w trakcie pracy z rąk zecera. Wartość dzieła szacuje się na około 150 milionów złotych.
Będąc więc w okolicy Pelplina, warto znaleźć odrobinę czasu na odwiedzenie Muzeum Diecezjalnego, którego zbiory są bardzo bogate nie tylko ze względu na Biblię. To właśnie tam można zobaczyć na przykład jedną z największych kolekcji rzeźby średniowiecznej w Polsce, bogaty zbiór tkanin z XVII-XIX wieku oraz złotnictwo znajdujące się w skarbcu muzealnym.
Projekt badawczy w Pelplinie: "Ratujemy Pelplińską Biblię Gutenberga"
W 2023 roku powstał interdyscyplinarny projekt badawczy, konserwatorski i upowszechniający "Ratujemy Pelplińską Biblię Gutenberga", który miał na celu między innymi zdigitalizować i upowszechnić świętą księgę online oraz poddać ją dokładnej konserwacji. Dzięki temu dziś każdy może zobaczyć Biblię w modelu 3D na portalu bibliagutenberga.diecezja-pelplin.pl. W latach 2024-2026 planowany jest drugi etap projektu. Badacze zajmą się dokładną interpretacją, analizą i integracją wyników.
