Genealogia rodu to zagadnienie, które interesuje wiele osób. Poszukiwanie informacji na temat swoich przodków kojarzy się przeważnie ze żmudnym przeglądaniem starych akt i dokumentów lub wywiadem z najstarszymi członkami rodziny. Dziś zadanie jest znacznie ułatwione, bo dostęp do wiedzy na temat pochodzenia nazwiska jest możliwy w każdym miejscu i o każdej porze. A wszystko za sprawą darmowych narzędzi i baz danych, z których najpopularniejszym jest Internetowy Słownik Nazwisk w Polsce, stworzony przez Instytut Języka Polskiego PAN.
Nazwiska w Polsce najpierw posiadali tylko szlachcice. Najczęściej nawiązywały do posiadanych dóbr ziemskich
Najwcześniej nazwiska w Polsce przyjął stan szlachecki, który używał ich do podkreślenia swojego pochodzenia i rangi. Od ok. XVI-XVII w. nazwiska zaczęli przybierać także mieszczanie, zaś w XIX w. praktyka ta rozpowszechniła się wśród największego stanu społecznego, czyli chłopów. Można wyróżnić kilka grup nazwisk. Są to m.in.:
- nazwiska odmiejscowe, czyli pochodzące od nazw miejscowości, gór, rzek itp. Były charakterystyczne dla stanu szlacheckiego, np. Zamoyski
- nazwiska odimienne - pochodzą od imion ojca (najczęściej) lub matki (rzadziej), np. Adamski
- nazwiska odapelatywne - pochodzące od wyrazów pospolitych, nawiązywały m.in. do wykonywanego zawodu lub cech fizycznych, np. Kowal, Białobrody
Sprawdź swoje nazwisko w wyszukiwarce internetowej. Znajdziesz tam garść ciekawych informacji
Jeśli interesuje Cię Twoje pochodzenie, to sprawdź swoje nazwisko w Internetowym Słowniku Nazwisk w Polsce (ISNP), stworzonym przez badaczki z Instytutu Języka Polskiego PAN. Znajdziesz go tutaj.
Wyszukiwarka jest bardzo prosta w obsłudze. Wystarczy w wyznaczone miejsce wpisać interesującą nas frazę. Warto zaznaczyć, że istnieje kilka opcji wyszukiwań. Możemy wpisać całe nazwisko lub np. jedynie jego początek, jeśli nie jesteśmy pewni dokładnego brzmienia nazwiska naszych przodków.
Pochodzenie nazwisk to nie wszystko. Czego jeszcze można dowiedzieć się ze słownika?
W Internetowym Słowniku Nazwisk w Polsce znajdziesz wiele różnych informacji. Pochodzenie nazwisk to jedna z nich, ale oprócz tego zostały tam zebrane także inne ciekawostki. Wśród nich można wymienić m.in.:
- liczbę osób, która posługuje się danym nazwiskiem z podziałem na kobiety i mężczyzn
- rozmieszczenie danego nazwiska na mapie kraju, z podziałem na województwa, powiaty i gminy
- informacje dotyczące używanych form żeńskich
- informacje na temat zapisów historycznych
- liczbę osób, które posługują się danym nazwiskiem w innych krajach
Polskie nazwiska - pochodzenie. Tam również zajrzyj po cenne informacje
Baza nazwisk IJP to nie jedyne narzędzie, gdzie można sprawdzić polskie nazwiska. Szukając informacji o swoich przodkach, warto zajrzeć także pod ten adres. To wyszukiwarka stworzona przez prof. dr hab. Alinę Naruszewicz-Ducholińską, gdzie również można znaleźć ciekawe informacje o pochodzeniu nazwiska.
Jeśli interesuje Cię, ile osób w kraju nosi aktualnie Twoje nazwisko, to zajrzyj na dane.gov.pl, gdzie znajduje się wykaz nazwisk osób żyjących występujących w rejestrze PESEL.
Najpopularniejsze nazwiska w Polsce: Nowak, Kowalski, Wiśniewski
Chyba nikogo nie dziwi fakt, że wymienione wyżej nazwiska to najpopularniejsze nazwiska w Polsce. Pozostają one w czołówce już od wielu lat. Jakie jest ich pochodzenie?
- Nowak - jest to nazwisko przezwiskowe, oznaczające człowieka nowego w danym środowisku
- Kowalski - nazwisko może wywodzić się od wyrazu pospolitego (odzawodowe) lub od nazwy własnej (odmiejscowe)
- Wiśniewski - jest to nazwisko odmiejscowe
Zobacz też: Dress code w filharmonii. Ubiór z klasą bez przesady? Oto praktyczne porady
