Zamek Książ w Wałbrzychu jest trzecią pod względem wielkości tego rodzaju budowlą w Polsce. W latach 1909-1923 tarasy przeprowadzona została tu wielka rozbudowa zespołu zamkowego. To właśnie wtedy ogrody tarasowe zabytku zostały całkowicie przekształcone i obecnie niewiele pozostało po poprzedniej formie. Mimo to dzięki współpracy Zamku Książ w Wałbrzychu i Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu dzisiaj wiemy o nich nieco więcej, a wiedza ta może mieć praktyczne zastosowanie.
Najnowsze ustalenia dotyczące dawnych ogrodów tarasowych w Książu są związane z twórcą ich projektu.
Ustaliliśmy, że projekt ogrodów w Książu w latach 70. XIX wieku wykonał Eduard Neide, dyrektor królewskich ogrodów Tiergarten w Berlinie. Jest on znany nie tylko dzięki projektom zrealizowanym dla berlińskiego parku w Tiergarten, ale także jako projektant ogrodów w Albrechtsberg w Dreźnie oraz miejskich terenów w Hamburgu
- wyjaśnia dr Justyna Jaworek-Jakubska z Katedry Architektury Krajobrazu UPWr, cytowana na stronie uczelni. Zleceniodawcą był księże Hans Heinrich XI von Hochberg-Pless. Niestety po dziele berlińskiego projektanta zostały głównie liczne zdjęcia z przełomu XIX i XX wieku. Do czasów współczesnych zachowały się tylko dwa cenne elementy. Pierwszym jest szpaler drzew na Tarasie Kasztanowym, a drugi to parkowa promenada nazywana kiedyś "Kunsstrasse", łącząca Przedzamcze z Bramą Lubiechowską. Rozwiązane zagadki przeszłości to jednak niejedyny efekt prac naukowców.
Współpraca naukowców UPWr z Zamkiem Książ rozpoczęła się w 2018 roku, a projekt realizowano w ramach dwóch modułów. Pierwszy obejmował badania historyczne i konserwatorskie, które pomogłyby w ocenie stanu zamku i zaplanowaniu jego dalszej ochrony. Drugi moduł natomiast polegał przygotowaniu inwentaryzacji danych przestrzennych metodą fotogrametryczną i naziemnego skaningu laserowego, a także przestrzennej bazy danych 2D i 3D dla tarasów ogrodowych. W rezultacie powstało narzędzie umożliwiające zarządzanie ogrodami. Co więcej, pierwsze rezultaty jego zastosowania są już widoczne. Stopniowo przywracany jest historyczny wygląd Tarasu Daisy. W miejscu dekoracyjnych rabat pojawiły się gładkie trawniki, a pod koniec zeszłego roku posadzono dwa tulipanowce w ich lokalizacjach sprzed lat.
Na koniec warto przypomnieć, że aktualnie w Książu można jeszcze podziwiać Ogrody Światła. Jest to plenerowa trasa zwiedzania wśród świetlnych iluminacji, która obejmuje zarówno teren samego zamku, jak i Palmiarnię. Atrakcja dostępna jest codziennie do 29 lutego 2024 roku.