Urlop wychowawczy: najważniejsze informacje
Urlop wychowawczy udzielany jest pracownikowi, który zatrudniony jest minimum 6 miesięcy i potrzebuje go z uwagi na konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Może z niego korzystać zarówno ojciec, jak i matka. Istotne jest przy tym to, że można w tym czasie również pracować lub uczyć się, jeśli nie pozostaje to w sprzeczności ze sprawowaniem opieki. Dobrze jest też pamiętać, że w czasie przebywania na urlopie wychowawczym pracodawca nie może zwolnić pracownika ani rozwiązać z nim umowy o pracę, chyba że będzie ogłoszona upadłość lub likwidacja przedsiębiorstwa albo też będzie to konieczne z winy samego pracownika. Jeśli zaś pracownik złożył wniosek o zmniejszenie mu wymiaru czasu pracy z uwagi na sprawowaną nad dzieckiem, opiekę, wówczas nie można wypowiedzieć umowy ani jej rozwiązać do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy - przy czym nie może to być dłużej niż przez łączny okres 12 miesięcy.
Gdzie i jak złożyć wniosek o urlop wychowawczy?
Należy go złożyć w formie pisemnej - również może być to elektronicznie, ale wówczas musi mieć elektroniczny podpis z zachowaniem stosownych certyfikatów. Powinien być przedłożony pracodawcy najpóźniej 21 dni przed jego rozpoczęciem. Co do zasady nie można nie wyrazić na niego zgody, ale jeśli będzie złożony z naruszeniem terminu, to przyznany może być w ciągu 21 dni od otrzymania wniosku, co może minąć się z datą, od której ktoś planował jego rozpoczęcie. Tylko dobra wola pracodawcy może wówczas pomóc w tym, aby udało się zacząć urlop w dniu, jaki zawierał wniosek o urlop wychowawczy.
Urlop wychowawczy: ile trwa? Wiele zależy od sytuacji
Jedną z możliwości sprawowania opieki nad dzieckiem jest właśnie urlop wychowawczy. Ile trwa zależy od decyzji uprawnionego. Ogólnie może on być wzięty na maksymalnie 3 lata, czyli 36 miesięcy, ale nie trzeba go w całości wykorzystać. Poza tym warto pamiętać, że jest to limit urlopu na oboje rodziców. Można go więc podzielić tak, że część będzie wykorzystana przez ojca, a część przez matkę dziecka. Co istotne - nawet, jeśli jedno z rodziców chce użyć całego tego czasu, to nie do końca może - jeden miesiąc bowiem należy tak czy inaczej do drugiego rodzica i nie można się go zrzec. Można również przebywać na urlopie wychowawczym wspólnie, ale wtedy mnoży się okresy razy dwa, czyli np. jeśli matka wykorzystuje razem z ojcem po 12 miesięcy, to jest równoznaczne z tym, że z puli 36 miesięcy wykorzystano 24. Dlatego też maksymalnie oboje mogą jednocześnie być na urlopie wychowawczym przez 18 miesięcy, bo łącznie da to 36. Są jednak wyjątki, gdy jedno z rodziców ma prawo do wykorzystania całych 3 lat. Ma to miejsce, gdy:
- jeden z rodziców nie żyje,
- władza rodzicielska przysługuje tylko jednemu opiekunowi,
- drugi z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub też uległa ona ograniczeniu, zawieszeniu
- stałą opiekę sprawuje jeden opiekun prawny.
Czy urlop wychowawczy jest płatny?
Niestety nie - dlatego jest możliwość podjęcia w jego okresie zatrudnienia, o ile nie koliduje to ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem. Urlop wychowawczy płatny w Polsce nie istnieje. Czasem jednak mylony jest z urlopem macierzyńskim, w czasie którego otrzymuje się wynagrodzenie w określonej wysokości.
Kalkulator urlopu wychowawczego. W czym jest pomocny?
W sieci można znaleźć kalkulator urlopu wychowawczego. Warto jednak pamiętać, że jest to de facto jedynie aplikacja internetowa, która nie musi być rzetelna. Dla pewności zatem warto wybierać takie, które znajdują się na stronach profesjonalnie zajmujących się interesującą nas tematyką. Tego rodzaju kalkulator powinien pomóc wyliczyć maksymalny wymiar urlopu wychowawczego dla obojga rodziców z uwzględnieniem ewentualnych przerw w korzystaniu z niego i wieku dziecka.
Zobacz też: Większy zasiłek macierzyński i nowy urlop opiekuńczy. Nadchodzą korzystne zmiany dla rodziców
