Wybierając się na spacer do lasu lub parku, najbardziej obawiamy się kontaktu z kleszczami, ponieważ może to skutkować niebezpiecznymi dla zdrowia konsekwencjami. A co ze strzyżakami? "Latające kleszcze" żerują głównie na dzikich zwierzętach, ale może się zdarzyć, że ich ofiarą stanie się pies lub człowiek. Nie przenoszą boreliozy, ale kontakt z nimi może być bolesny i wywołać reakcję alergiczną.
Nie każdy wie, czym są "latające kleszcze", jak wyglądają i jak atakują swoje ofiary. Pora dowiedzieć się więcej na ten temat. Strzyżaki to niewielkie owady należące do rzędu muchówek. Oto ich kilka cech charakterystycznych:
Strzyżaki wykazują dużą aktywność w poszukiwaniu żywiciela. Atakują najczęściej od czerwca do września, jednak wiele zależy od warunków pogodowych. "Latające kleszcze" są jajożyworodne. Oznacza to, że samica nie składa jaj, tylko rodzi larwy bezpośrednio na futrze żywiciela. Młode osobniki opuszczają żywiciela i zagnieżdżają się w glebie, gdzie ich ciało ulega przepoczwarzeniu. W takiej formie rozpoczynają poszukiwania swojej ofiary.
Warto podkreślić, że człowiek nie jest główną ofiarą, na którą poluje "latający kleszcz". Strzyżak jako cel obiera przede wszystkim leśne zwierzęta, takie jak sarny, jelenie, daniele czy łosie. Żywi się krwią tych kręgowców. Ofiarą może zostać także pies. Kontakt ze strzyżakiem może być bardzo uciążliwy dla czworonoga, prowadząc nawet do zmian zapalnych na skórze.
Co zrobić, gdy "latający kleszcz" ukąsi człowieka? Są to sytuacje raczej sporadyczne, ponieważ atak na ludzi jest przypadkowy. Strzyżaki są nosicielami patogenów chorobotwórczych (np. Bartonella schoenbuchensis, Anaplasma phagocytophilum), jednak nie ma potwierdzenia, że mogą one być przenoszone na człowieka.
W miejscu ukąszenia może pojawić się zaczerwienienie i obrzęk, utrzymujący się nawet 2-3 tygodnie. U niektórych osób może dojść do silnej reakcji alergicznej. Wybierając się na spacer do lasu, najlepiej wybrać ubrania w kolorze jasnym i w miarę możliwości osłonić jak największą część ciała.
Po raz pierwszy "latające kleszcze" w Polsce zostały zauważone w latach 80. XX w. Dziś spotykane są powszechnie na terenie całego kraju. Preferują miejsca o dużej wilgotności, takie jak m.in.:
Największą aktywność strzyżaki wykazują nocą, zwłaszcza po deszczu, kiedy zaczynają intensywne poszukiwania żywicieli.
Jest kilka cech, które pozwalają skutecznie odróżnić "latające kleszcze" w lesie od pajęczaków, które mogą wywoływać boreliozę i inne choroby odkleszczowe. Zwykłe kleszcze mają osiem odnóży, ich kształt jest bardziej owalny, a ciało ma kolor brązowo-szary. Nie mają skrzydeł, a zasadnicza różnica dotyczy także sposobu zachowania. Kleszcze pospolite są bardziej bierne w poszukiwaniu ofiary. Zwykle czają się w zaroślach i atakują w momencie, kiedy poczują przechodzące w pobliżu zwierzę lub człowieka. W przeciwieństwie do strzyżaków, kleszcze pospolite wczepiają się w skórę, a następnie żywią krwią przez kilka godzin lub dni.
Zobacz też: Ogórki z przyprawą gyros lepsze niż kebab. Trudno im się oprzeć