To wcale nie zjawisko marginalne. Opuszczonych wsi na mapie Polski jest coraz więcej [ZDJĘCIA]

Katarzyna Kaleta 02.03.2025 05:22

Opuszczone wsie w Polsce to wcale nie jest zjawisko marginalne. Wsie nie tylko się z różnych powodów wyludniają, ale także są wysiedlane. Po wielu z nich trudno czasem znaleźć ślad.

Autorstwa s_mile - Fotopolska.eu, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=119811481

Otwórz galerię Na Gazeta.pl

Opuszczone wsie w Polsce z reguły ulegają zapomnieniu. Zwłaszcza gdy budynki zostaną rozebrane, a resztki fundamentów zasłoni roślinność. Niektóre jednak wciąż istnieją, niezamieszkane, a warte odwiedzenia.

Zobacz wideo Majorka poza sezonem? Ależ oczywiście! [VLOG]

Najciekawsze opuszczone wsie w Polsce

Najciekawsze opuszczone wsie w Polsce znaleźć można praktycznie w każdej części kraju, choć szczególnie dużo jest ich na południu Polski. Jedną z takich osad jest Radocyna.

Opustoszała wieś mieści się w środkowej części Beskidu Niskiego, w województwie małopolskim, u źródeł Wisłoki. Istniała już w XVII wieku, zamieszkiwali ją głównie Łemkowie, a między I i II wojną światową odgrywała dużą rolę w rozwoju prawosławia na Łemkowszczyźnie. Po wojnie mieszkańcy wyjechali do Związku Radzieckiego, udało się wrócić tylko jednej rodzinie.

Obecnie we wsi nikt nie mieszka, a o jej dawnej świetności świadczą pozostałe piwnice, drzewa owocowe, przydrożne krzyże, zniszczony budynek szkoły, droga wiodąca przez środek wsi i cerkwisko otoczone starymi drzewami. Zachowało się też 25 kamiennych nagrobków na miejscowym cmentarzu oraz wpisany do rejestru zabytków cmentarz wojenny z czasów I wojny światowej.

Aby upamiętnić losy takich opuszczonych wsi w Beskidzie Niskim, postawiono symboliczne, drewniane drzwi. Niektóre są otwarte na oścież, inne zamknięte. Każde zawierają informację na temat losów wsi i jej mieszkańców – w Radocynie również takie znajdziemy.

Opuszczone wsie w Polsce: skąd się biorą?

Skąd biorą się tak liczne opuszczone wsie w Polsce? Do wysiedlenia wielu miejscowości przyczyniła się sytuacja polityczna i historyczna, w szczególności II wojna światowa i późniejsze przesiedlenia związane z wytyczeniem nowych granic kraju. Tak było zwłaszcza w województwach podkarpackim i małopolskim.

Niektóre wsie wysiedlono i zrównano z ziemią z uwagi na powstawanie zbiorników zaporowych. Tak było choćby w przypadku wsi Łuka w województwie podlaskim, która przestała istnieć z racji budowy zalewu Jezioro Siemianowskie (obecnie w Łuce ostał się tylko jeden dom).

Budowa zbiornika Jezioro Siemianowskie była też przyczyną zrównania z ziemią w 1982 roku wsi Bołtryki, która znalazła się pod wodą sześć lat później. Niektóre wsie wysiedlano jednak z powodu szkodliwego działania na środowisko działających w okolicy zakładów przemysłowych. Tak było chociażby w przypadku wsi Rapocin w województwie dolnośląskim.

Działalność pobliskiej Huty Głogów sprawiła, że woda stała się niezdatna do picia, marniały uprawy, a bydło zaczęło chorować. Mieszkańców przesiedlono, budynki mieszkalne wyburzono, a teren wsi zalesiono. O istnieniu wsi świadczy opuszczony kościół p.w. św. Wawrzyńca wraz z cmentarzem oraz prowadząca do niego brukowana droga z podjazdami do nieistniejących już domów po obu jej stronach.

Jakie są opuszczone wsie w Polsce?

Jakie są opuszczone wsie w Polsce? Wiele takich miejscowości znajdziemy w województwie podkarpackim. Doskonałym przykładem są dwie wsie w powiecie leskim: Żernica Wyżna i Żernica Niżna. Tuż po II wojnie światowej, w ramach akcji ''Wisła'' ludność obu tych wsi została całkowicie wysiedlona. Żernica Wyżna uległa całkowitemu zniszczeniu.

Dopiero w latach 2008-2013 przeprowadzono remont zbudowanej w 1800 roku cerkwi p.w. św. Bazylego. W roku 2013 powstało tu również prywatne lądowisko. W sąsiedniej Żernicy Niżnej jedynym budynkiem, jaki pozostał po nieistniejącej już wsi, jest rzymskokatolicka kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Ostrobramskiej.

Opuszczone wsie w Polsce warte odwiedzenia

Pytając o opuszczone wsie w Polsce warte odwiedzenia z pewnością usłyszymy o Anachowie. Jest to przysiółek wsi Kazimierz w województwie opolskim.

Miejscowość ta nie tylko jest niezamieszkana, ale cieszy się złą sławą. Powstała w XIX wieku, do 1945 roku nosiła nazwę Annahof. Gdy po zakończeniu II wojny światowej stała się polską miejscowością, nazwano ją Kolonią Świętej Anny, jednak miejscowa ludność używała nazwy Anachów. Z biegiem czasu wieś pustoszała, m.in. dlatego, że nie pociągnięto do niej wodociągu. Gdy w 2006 roku wieś niemal zupełnie opustoszała, pojawili się złodzieje, którzy szabrowali opuszczone gospodarstwa. Pozostało tu zaledwie kilka domów, a ostatnia mieszkanka Anachowa zmarła w 2019 roku. Odwiedzający to miejsce twierdzą, że jest ono nawiedzone.