Podróż szlakiem Zamków Krzyżackich to nie tylko niebanalna lekcja historii, ale jednocześnie doskonała propozycja na weekendową wycieczkę po zamkach krzyżackich w Polsce. Od majestatycznego Malborka po ruiny w Radzyniu Chełmińskim – każde z tych miejsc ma swój niepowtarzalny urok, o którym powinniście przekonać się sami.
Szlak Zamków Krzyżackich – wycieczka po warowniach zakonników
Szlak Zamków Krzyżackich to turystyczna trasa obejmująca najważniejsze warownie zbudowane przez Zakon Krzyżacki na terenach dzisiejszej północnej Polski. Szlak liczy około 700 kilometrów i przebiega przez województwa warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie i pomorskie.
Na trasie znajduje się około 20 głównych zamków, z których część została odrestaurowana, a część pozostała w formie malowniczych ruin. Wiele z nich pełni dziś funkcję muzeów, hoteli lub miejsc, w których organizowane są wydarzenia historyczne.
Warto wiedzieć, że sam pomysł stworzenia szlaku Zamków Krzyżackich powstał w latach 90., by ułatwić turystom zwiedzanie dawnych siedzib rycerskiego zakonu i wypromować regiony, które przez wieki były związane z jego działalnością.
Najważniejsze zamki krzyżackie w Polsce
Na Szlaku Zamków Krzyżackich znajduje się wiele obiektów, ale kilka z nich zdecydowanie wyróżnia się rozmiarem, historią i stanem, w jakim zostały zachowane.
Malbork – największy zamek krzyżacki w Polsce
Zamek w Malborku to prawdziwa perła gotyku i jeden z największych ceglanych zamków w Europie. Zbudowany w XIII wieku, był nie tylko twierdzą, ale też siedzibą wielkiego mistrza Zakonu Krzyżackiego. Dziś wpisany jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO i stanowi obowiązkowy punkt każdej wycieczki po Szlaku Zamków Krzyżackich.
Kwidzyn – połączenie katedry i zamku
Ten zamek wyróżnia się wyjątkową architekturą – wzniesiono go wraz z katedrą, a całość łączy słynny most–gdanisko, który dawniej służył jako... latryna. Dziś mieści się tu muzeum, które prezentuje historię miasta i regionu.
Gniew – rycerskie turnieje i duchy przeszłości
Zamek w Gniewie to jeden z najlepiej zachowanych zamków krzyżackich. W sezonie letnim odbywają się tu turnieje rycerskie i rekonstrukcje historyczne. To idealne miejsce dla rodzin i miłośników średniowiecza.
Radzyń Chełmiński – malownicze ruiny
Choć zamek w Radzyniu Chełmińskim nie zachował się w całości, jego ruiny robią ogromne wrażenie. To jedno z tych miejsc, gdzie łatwo poczuć klimat dawnych czasów – cisza, ceglane ściany i widok na okoliczne pola tworzą niezapomnianą atmosferę.
Zamki krzyżackie w Polsce – lista
Poniżej przedstawiamy pełną listę zamków krzyżackich znajdujących się na terenie naszego kraju. Na liście znalazły się zarówno dobrze zachowane obiekty, jak i ruiny.
Województwo pomorskie
- Malbork – zamek wielkich mistrzów Zakonu Krzyżackiego (największy zamek krzyżacki w Polsce)
- Gniew – dobrze zachowany zamek z XIV wieku
- Sztum – dawny zamek letni komtura malborskiego
- Starogard Gdański – relikty zamku krzyżackiego
- Człuchów – potężna warownia, niegdyś druga co do wielkości po Malborku
- Bytów – zamek na pograniczu krzyżacko-polskim
- Lębork – częściowo zachowany zamek, dziś siedziba sądu
- Gdańsk (Zamek Świętego Jerzego) – dziś nieistniejący, zachowały się jedynie fragmenty
- Skarszewy – ruiny zamku komturskiego
- Puck – ślady dawnego zamku krzyżackiego nad Zatoką Pucką
- Nowe nad Wisłą – zamek krzyżacki przebudowany w późniejszych wiekach
- Przezmark (woj. pomorskie) – malownicze ruiny z wieżą komturską
Województwo warmińsko-mazurskie
- Lidzbark Warmiński – siedziba biskupów warmińskich, zbudowana przez Krzyżaków
- Olsztyn – zamek kapituły warmińskiej, związany z Mikołajem Kopernikiem
- Reszel – zamek biskupi wzniesiony przez Krzyżaków
- Nidzica – imponujący zamek komturski
- Działdowo – odrestaurowany zamek, dziś muzeum
- Ostróda – dawny zamek komtura, częściowo odbudowany
- Kętrzyn – dobrze zachowany zamek krzyżacki
- Ryn – zamek na wzgórzu między dwoma jeziorami, dziś hotel i muzeum
- Bartoszyce – relikty zamku komturskiego
- Giżycko (Lec) – ruiny zamku nad kanałem Łuczańskim
- Ełk – zamek krzyżacki na wyspie, obecnie w ruinie
- Szczytno – zamek znany z "Krzyżaków" Sienkiewicza, dziś w formie ruin
- Pasłęk – zamek przebudowany, dziś siedziba urzędu miasta
- Kiszpork (Dzierzgoń) – ruiny jednej z najstarszych krzyżackich warowni
- Pieniężno – pozostałości zamku kapituły warmińskiej
- Węgorzewo – zamek komtura, dziś hotel i centrum kultury
- Kurzętnik (woj. warmińsko-mazurskie) – ruiny zamku strategicznie położonego na wzgórzu
- Olsztynek – relikty zamku komturskiego
Województwo kujawsko-pomorskie
- Toruń – zamek krzyżacki, dziś zachowany w formie ruin
- Radzyń Chełmiński – jedne z najbardziej malowniczych ruin w Polsce
- Grudziądz – pozostałości potężnego zamku komturskiego
- Brodnica – dobrze zachowana wieża i fragmenty zamku
- Golub-Dobrzyń – zamek na wzgórzu, znany z turniejów rycerskich
- Kowalewo Pomorskie – relikty zamku komturskiego
- Świecie – charakterystyczny zamek z okrągłymi wieżami
- Wąbrzeźno – ruiny niewielkiej warowni
- Papowo Biskupie – częściowo zachowane mury i wieże
- Pokrzywno – zamek komturski, dziś w ruinie
- Rogóźno – ruiny warowni na wzgórzu
- Lipienek – pozostałości zamku kapituły chełmińskiej
Szlak Zamków Krzyżackich – mapa i organizacja wycieczki
Podróż Szlakiem Zamków Krzyżackich można zaplanować samodzielnie lub skorzystać z gotowych tras. Mapa Szlaku Zamków Krzyżackich dostępna jest w wielu punktach turystycznych, a także online – warto ją pobrać przed wyjazdem.
Najlepiej zwiedzać ten szlak samochodem lub rowerem, ponieważ zamki rozmieszczone są na dość dużym obszarze. Ciekawym rozwiązaniem jest też rejs po Wiśle lub Nogacie. W taki sposób można połączyć zwiedzanie kilku zamków np. w Malborku, Kwidzyniu i Gniewie.
Przykładowa trasa może wyglądać tak: Toruń – Radzyń Chełmiński – Grudziądz – Kwidzyn – Malbork – Gniew – Sztum.
Dla miłośników historii to prawdziwa podróż w czasie, a dla fotografów idealna okazja do uchwycenia najbardziej malowniczych krajobrazów północnej Polski.
Zamki krzyżackie w Polsce – co warto wiedzieć?
Zamki krzyżackie w Polsce często łączą funkcje muzealne z rekreacyjnymi – można w nich nocować, uczestniczyć w warsztatach rzemiosła lub zobaczyć pokazy rycerskie. Co więcej, w wielu obiektach obowiązują bilety wstępu, ale niektóre ruiny są ogólnodostępne.
Szlak obejmujący zamki krzyżackie w Polsce można przejechać w całości, ale jeśli nie macie na to czasu, to warto też wybrać jego fragment – np. trasę warmińską lub pomorską. Pamiętajcie, że w sezonie letnim w zamkach odbywają się liczne festyny i inscenizacje bitew, które przyciągają tysiące turystów.
Szlak Zamków Krzyżackich to wyjątkowa propozycja dla każdego, kto chce odkryć średniowieczne dziedzictwo Polski i poznać miejsca, gdzie historia wciąż jest żywa. To nie tylko wycieczka po zamkach krzyżackich, ale także podróż przez kulturę, architekturę i tradycje regionów północnej Polski. Od monumentalnego Malborka po romantyczne ruiny w Radzyniu – ten szlak pokazuje, jak bogata i różnorodna jest nasza przeszłość.
Zobacz też: Chorwackie wyspy przyciągają rzesze turystów. Ta w kształcie serca jest ewenementem
