"Pociąg relacji Warszawa - Gdynia... odjedzie z toru... numer..." - ten znajomy dźwięk, który - z reguły - zamiast informować, po prostu irytuje, wkrótce może przejść do historii. Dzięki nowemu projektowi polskich naukowców komunikaty na dworcach mają wreszcie być wyraźne, zrozumiałe i skuteczne. Jak działa to rozwiązanie, gdzie jest stosowane i dlaczego może zmienić komfort podróży?
Komunikaty na dworcach z nową jakością. Rewolucyjna technologia bierze górę
Kto choć raz próbował odsłuchać zapowiedź na peronie, ten wie, że pogłos, hałas i metaliczny dźwięk potrafią zamienić ważną informację w niezrozumiały bełkot. Zespół badaczy z Politechniki Gdańskiej wspólnie z inżynierami branży nagłośnieniowej opracowali system oparty na AI, który w czasie rzeczywistym modeluje barwę, głośność i tempo komunikatów. Projekt "SPEECH - Dworcowy Asystent Głosowy" opiera się na dynamicznej analizie akustyki konkretnego dworca, dostosowując brzmienie głosu lektora i parametry nagłośnienia do warunków panujących na miejscu. Zamiast "dokręcać" gałkę głośności, algorytmy korygują sygnał tak, by ludzka mowa była maksymalnie wyraźna nawet w pogłosowej hali dworca. Rozwiązanie jest już sprawdzane m.in. na stacji Gdańsk Główny, a uczelnia podaje, że technologia trafia też do meter i lotnisk na całym świecie.
Sercem systemu smartVES są autorskie algorytmy: adaptacyjna filtracja (czyści sygnał z hałasu) oraz czasowa transpozycja mowy (przesuwa pasmo tak, by kluczowe dla zrozumiałości częstotliwości "przebiły się" przez zgiełk). Oprogramowanie mierzy też w tle poziom hałasu i reaguje natychmiastowo na to, co dzieje się w przestrzeni - spowalnia, gdy robi się tłoczno, i przyspiesza, kiedy hala pustoszeje. Dzięki temu głos lektora nie ginie w metalicznym pogłosie, a kluczowe informacje, w tym numer peronu, kierunek czy opóźnienie, nie są już stłumione.
Koniec z pogłosowym chaosem. Nowy system czyści i dostraja komunikaty w czasie rzeczywistym
W ostatnich latach przewoźnicy i zarządcy infrastruktury wprowadzali centralne systemy informacji pasażerskiej i syntezę mowy, ale praktyka pokazała, że sama automatyzacja nie gwarantuje zrozumiałości. Obowiązujące wytyczne PKP PLK (IPI-6 i IPI-9) opisują schematy zapowiedzi i wymagania dla systemów rozgłoszeniowych, jednak realne warunki - wysoki pogłos panujący na dworcowych halach, hałas o zmiennym natężeniu oraz różne materiały wykończeniowe - często "psują" efekt. Nowe podejście zakłada, że to oprogramowanie ma się adaptować do peronu, a nie odwrotnie.
Z danych PKP wynika, że znaczny odsetek skarg pasażerów dotyczy niezrozumiałych komunikatów głosowych. Nowa technologia ma to zmienić. Przede wszystkim ma być wdrażana na dużych i hałaśliwych dworcach, takich jak Warszawa Centralna, Kraków Główny czy Wrocław Główny. Ale naukowcy zapowiadają, że rozwiązanie ma być skalowalne także dla mniejszych stacji regionalnych.
Zrozumiały, dynamiczny, międzynarodowy. Taki ma być nowy głos polskich dworców
Choć projekt nadal jest w fazie testów, pierwsze realne wdrożenia planowane są na przełom 2025 i 2026 roku. Jeśli testy się powiodą, system smartVES może zacząć działać na szeroką skalę, również w wersji anglojęzycznej, co będzie istotne w kontekście turystyki.
W pracach uczestniczą także lingwiści i specjaliści ds. dostępności, którzy dbają, by komunikaty były nie tylko technicznie czyste, ale też logicznie i językowo poprawne. Czy zatem przyszłość podróży koleją będzie brzmiała jak dobrze zrealizowany podcast? Wszystko na to wskazuje.
Źródła: pg.edu.pl, plk-sa.pl, rmf24.pl, rynek-kolejowy.pl
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.
