Szalej jadowity należy do rodziny selerowatych, nie dziwi zatem podobieństwo zewnętrzne do innych gatunków pokrewnych, w tym jadalnych, takich jak chociażby marchew, seler czy pietruszka. Ze względu na coraz powszechniejsze zabiegi osuszania terenów podmokłych, naturalne siedliska ulegają ograniczeniu, ale i tak spotkanie z tą groźną rośliną jest możliwe. Trujące są w zasadzie wszystkie części cykuty, jednak najwięcej toksyny znajduje się w kłączach i łodygach. Dowiedz się, jakie są objawy zatrucia.
Jak rozpoznać szalej jadowity? Cechy charakterystyczne rośliny
Roślina porasta głównie torfowiska, bagna i inne obszary podmokłe. Jak rozpoznać szalej jadowity?
Poniżej zostały opisane cechy charakterystyczne dla gatunku:
- bylina osiąga wysokość ok. 1-1,5 m
- posiada długą, lekko bruzdowatą łodygę, która z dołu może być delikatnie czerwona
- liście mają pierzasty kształt i są silnie powycinane
- liście mają ostre końce
- korzeń rośliny jest gruby i bulwiasty, po przecięciu wydziela nieprzyjemną woń
- szalej kwitnie od czerwca do sierpnia, drobne białe kwiaty są zebrane w charakterystyczne dla selerowatych baldachy
Inaczej szalej jadowity. Pod jakimi nazwami występuje ta toksyczna roślina?
Cykuta to nie jedyna nazwa, jaką jest określany inaczej szalej jadowity. Można spotkać się także z następującą nomenklaturą:
- blekot
- wsza wodna
- bzducha
- pietruszyca
Szalej jadowity jest bardzo toksyczny. Jak rozpoznać objawy zatrucia?
Substancja trująca, którą ma w sobie szalej jadowity, nosi nazwę cytotoksyna. Szacuje się, że wystarczą zaledwie 2 gramy toksyny, aby spowodować objawy zatrucia. Poważnie zagrażająca zdrowiu i życiu człowieka jest dawka ok. 5 g. Objawy zatrucia pojawiają się bardzo szybko - nawet w kwadrans od spożycia rośliny. Należą do nich:
- nudności
- biegunka
- ślinotok
- pieczenie w ustach
- drgawki
- zgrzytanie zębami
- rozszerzenie źrenic
- toczenie piany z ust (czasami)
Cytotoksyna działa na ośrodkowy układ nerwowy, powodując silne pobudzenie neuronów. Finalnie następuje paraliż układu oddechowego i zgon.
Co ciekawe, w tradycji literackiej można znaleźć informację, że cykuta (szalej jadowity, Cicuta virosa) została podana Sokratesowi do wypicia. Analizując objawy greckiego filozofa, przypuszcza się jednak, że nie był to szalej jadowity a szczwół plamisty.
Cykuta - toksyna może przenikać także przez skórę. W przypadku zatrucia konieczna jest natychmiastowa pomoc
Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, jak bardzo niebezpieczna jest niepozorna z wyglądu cykuta. Rośliny nie należy nie tylko spożywać, ale też dotykać. Toksyna może przenikać przez skórę, nawet nieuszkodzoną, a służby ostrzegają, aby pod żadnym pozorem nie zrywać szaleju. W przypadku podejrzenia zatrucia należy niezwłocznie skontaktować się z pomocą medyczną.
Szalej jadowity - występowanie w Polsce. Roślinę omijaj szerokim łukiem
Pewnie nie raz na swojej drodze większość z nas - nawet nie zdając sobie sprawy z powagi sytuacji - spotkała szalej jadowity. Występowanie w Polsce nakłada na nas obowiązek zachowania szczególnej ostrożności. Jeśli podczas spaceru natkniemy się na roślinę o wymienionych wyżej cechach wyglądu, należy unikać z nią jakiegokolwiek kontaktu - jest to najprostsza i najskuteczniejsza forma prewencji. Warto edukować w tym temacie także dzieci i osoby starsze.
Zobacz też: Mało kto je w Polsce je, a to jedne z najlepszych suszonych owoców świata
