Komu przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?
Na początek ustalmy, komu przysługuje zasiłek dla bezrobotnych. Świadczenie to ma na celu tymczasowe zrekompensowanie utraty dochodów osobie dotkniętej bezrobociem, ale przysługuje tylko w ściśle określonych przypadkach. Szczegółowo opisane one zostały w Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach na rynku pracy. W myśl art. 71 tejże ustawy prawo do zasiłku przysługuje osobie bezrobotnej, która zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy, o ile spełnia ona następujące warunki:
- urząd pracy nie zagwarantował jej propozycji pracy, stażu czy też przygotowania zawodowego,
- w okresie 18 miesięcy poprzedzających bezpośrednio dzień zarejestrowania w urzędzie pracy przez okres co najmniej 365 dni łącznie była zatrudniona, osiągając wynagrodzenie nie niższe, niż minimalne wynagrodzenie za pracę (a od wynagrodzenia tego opłacana była składka na Fundusz Pracy), lub też świadczyła usługi na podstawie innej umowy niż umowa o pracę a podstawa wymiaru składki na Fundusz Pracy i ubezpieczenie społeczne nie była niższa, niż minimalne wynagrodzenie, albo opłacała składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, gdzie podstawa wymiaru składek była co najmniej równa kwocie minimalnego wynagrodzenia.
Z powyższego wynika, że zasiłek dla bezrobotnych nie przysługuje osobie bezrobotnej, która prowadząc działalność gospodarczą, opłacała preferencyjne składki ZUS (tzw. mały ZUS). Należy mieć również na uwadze, że do wymaganego stażu pracy nie wlicza się okresów urlopu bezpłatnego dłuższego niż 30 dni.
Kuroniówka: czym jest i komu służy?
Kuroniówka to termin, jakim często określany jest zasiłek dla bezrobotnych. Nazwa ta pochodzi od nazwiska nieżyjącego już Ministra Pracy i Polityki Społecznej, Jacka Kuronia. Uznawany jest on za twórcę tego świadczenia. Przyznawane jest ono osobom, które straciły pracę, zarejestrowały się we właściwym urzędzie pracy i spełniają pozostałe warunki określone w ustawie. Ma ono na celu czasowe zrekompensowanie skutków utraty dochodów, a wypłacane jest przez powiatowe urzędy pracy. Nie zostanie jednak wypłacone osobom, którym przedstawiono propozycję pracy lub stażu, jak również takim, które bez konkretnej przyczyny odmówiły pracy na dostępnym stanowisku.
Wysokość zasiłku dla bezrobotnych: kto ją ustala?
Wysokość zasiłku dla bezrobotnych określana jest na okres od 1 czerwca danego roku do 31 maja roku kolejnego. Co roku, od 1 czerwca, wysokość tego świadczenia może ulec zmianie, podlegając waloryzacji. Obecną wysokość zasiłku dla bezrobotnych, obowiązującą od 1 czerwca 2023 roku do 31 maja 2024 roku określono w obwieszczeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 2 maja 2023 roku. Zasady corocznej waloryzacji świadczenia określone są we wspomnianej wcześniej ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku. Według jej zapisów wysokość zasiłków podlega waloryzacji z dniem 1 czerwca o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku. Przy czym jeśli ów wskaźnik się nie zmienia, czy też ulega zmniejszeniu, to nie ma waloryzacji.
Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych? Ważny jest staż pracy
To, ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych, uzależnione jest od stażu pracy osoby uprawnionej do zasiłku. Kwota podstawowa zasiłku dla bezrobotnych, czyli 100 procent zasiłku podstawowego określonego przez ministra, przysługuje osobom, które legitymują się uprawniającym do zasiłku stażem pracy od 5 do 20 lat. Obecnie wynosi ona 1491,90 złotych brutto (czyli 1357,63 zł na rękę). Osoby, które przepracowały mniej, niż pięć lat, mogą liczyć na zasiłek w wysokości 80 procent zasiłku podstawowego. Obecnie jest to kwota 1193,60 złotych brutto (czyli 1086,18 zł netto). Najwyższy zasiłek przysługuje osobom legitymującym się ponad 20-letnim stażem pracy. Mogą one bowiem liczyć na 120 procent zasiłku podstawowego. Obecnie otrzymają zatem 1789,30 złotych brutto (czyli 1629,17 zł netto).
Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnego po pierwszych trzech miesiącach jego wypłacania?
Sprawdzając, ile wynosi zasiłek dla bezrobotnego, warto wiedzieć, że świadczenie to wypłacane jest przez okres od 6 do 12 miesięcy, a jego wysokość maleje po pierwszych trzech miesiącach jego wypłacania. O ile więc osoba uprawniona do 100 procent zasiłku podstawowego przez pierwsze 90 dni otrzymuje świadczenie w wysokości 1491,90 zł brutto, o tyle w następnych okresach obniżone ono zostanie do 1171,60 zł brutto (czyli 1066,16 zł netto). Osoba ze stażem pracy mniejszym niż pięć lat po pierwszych trzech miesiącach otrzyma zasiłek w wysokości 937,30 zł brutto (czyli 852,94 zł na rękę). Natomiast bezrobotny legitymujący się stażem pracy powyżej 20 lat po pierwszych trzech miesiącach otrzyma świadczenie obniżone do 1406,00 zł brutto (czyli 1279,46 zł na rękę).
Zasiłek dla bezrobotnych: ile wynosi po waloryzacji?
Od 1 czerwca 2024 roku o 11,4 proc. wzrośnie zasiłek dla bezrobotnych. To, ile wynosić będzie to świadczenie w okresie od 1 czerwca 2024 roku do 31 maja 2025 roku, zależy od średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2023 roku (czyli po prostu inflacji) podanego przez Główny Urząd Statystyczny. Ponieważ GUS ogłosił, że inflacja wyniosła rok do roku 11,4 proc., to kwota zasiłku dla bezrobotnych poddana zostanie waloryzacji i wzrośnie właśnie o 11,4 proc. Oznacza to, że podstawowy zasiłek dla bezrobotnych przez pierwsze 90 dni wynosić będzie 1661,98 zł brutto, a w kolejnych okresach posiadania prawa do zasiłku 1305,15 zł brutto.
Zobacz też: Czy studia liczą się do emerytury? Staż pracy a studia - oto najważniejsze informacje
