Emerytura po zmarłym mężu: komu przysługuje?
Emerytura po zmarłym mężu może wpłynąć na poprawę sytuacji finansowej wdowy, trzeba jednak wiedzieć, że do uzyskania świadczenia konieczne jest spełnienie określonych warunków. Emerytura po zmarłym mężu to tak naprawdę świadczenie określane w przepisach mianem renty rodzinnej, które przysługuje nie tylko wdowom (czy wdowcom). Ubiegać się o nie mogą również dzieci (do ukończenia 16. roku życia, uczące się – do ukończenia 25. roku życia, niepełnosprawne i ze stwierdzoną niezdolnością do wykonywania pracy bez ograniczeń wieku), wnuki oraz rodzice lub opiekunowie zmarłego, o ile to on utrzymywał ich przed swą śmiercią. Świadczenia nie uzyska natomiast wdowa czy wdowiec, gdy w małżeństwie obowiązywała rozdzielność majątkowa. Jeśli zmarły w chwili śmierci miał ustalone prawo do emerytury lub też spełniał warunki do jej uzyskania, pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy (albo spełniał warunki do jej uzyskania), miał ustalone prawo do emerytury pomostowej, pobierał zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, jego bliscy mogą starać się o rentę rodzinną.
Dziedziczenie emerytury po mężu: kiedy jest możliwe?
Dziedziczenie emerytury po mężu nie zawsze jest możliwe. Jeśli małżonek do dnia śmierci swojego męża lub swojej żony pozostawał z nim lub z nią we wspólności małżeńskiej, ma prawo do uzyskania renty rodzinnej, o ile w chwili śmierci małżonka miał ukończone co najmniej 50 lat lub był niezdolny do pracy. O rentę rodzinną może ubiegać się także wdowa lub wdowiec, jeśli wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków czy też rodzeństwa (posiadających uprawnienie do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku), o ile nie ukończyło ono 16. roku życia, a jeśli nadal uczy się w szkole – 18. roku życia. Renta rodzinna przysługuje również współmałżonkowi zmarłego, który sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i samodzielnej egzystencji, bądź też całkowicie niezdolnym do pracy uprawnionym do renty rodzinnej. O świadczenie po zmarłym współmałżonku może ubiegać się także wdowa (lub wdowiec), która ukończyła 50 lat lub też stała się niezdolna do pracy już po śmierci współmałżonka, nie później jednak niż 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania dzieci. Renta rodzinna przysługuje również osobie owdowiałej, która nie ma źródeł utrzymania – to świadczenie przyznawane jest jednak czasowo.
Dziedziczenie emerytury: czy się opłaca?
Jak widać, dziedziczenie emerytury po zmarłym małżonku jest możliwe tylko wówczas, gdy spełnia się określone warunki. Aby uzyskać świadczenie, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych oraz przedstawienie wymaganych dokumentów. O świadczenie po zmarłym małżonku mogą ubiegać się zarówno wdowy, jak i wdowcy. Mężczyźni zdecydowanie rzadziej jednak występują z wnioskiem o rentę rodzinną. Dzieje się tak dlatego, że pobieranie tej renty przez wdowców zwykle jest zdecydowanie mniej korzystne: wysokość emerytury wypłacanej kobietom jest z reguły niższa z uwagi na niższy wiek emerytalny oraz mniejsze zarobki kobiet. Decydując się na pobieranie renty rodzinnej należy wiedzieć, że jej wysokość nie będzie identyczna z wysokością emerytury pobieranej przez zmarłego małżonka. Kwota renty rodzinnej wynosi bowiem:
- 85 procent świadczenia zmarłego, jeśli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba,
- 90 procent świadczenia zmarłego, jeśli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby,
- 95 procent świadczenia zmarłego, jeśli uprawnienia do renty rodzinnej posiadają trzy osoby (lub więcej).
Podwójne emerytury dla wdów
Podwójne emerytury dla wdów czy wdowców to pomysł, który co jakiś czas powraca. Obecnie rozważany jest projekt, wedle którego owdowiały emeryt czy rencista mógłby, zachowując prawo do swojego świadczenia, pobierać również część emerytury po zmarłym małżonku, albo też pobierając w całości emeryturę po zmarłym małżonku otrzymywałby jednocześnie część ze swojego dotychczasowego świadczenia. Podwójna emerytura dla wdów nie mogłaby przekroczyć trzykrotności przeciętnej emerytury z ZUS. Oznacza to, że na chwilę obecną wdowa lub wdowiec mógłby otrzymać świadczenie w maksymalnej wysokości 7600 zł. Prawo do wdowiej renty miałoby objąć, obok ubezpieczonych w ZUS, także osoby ubezpieczone w KRUS, emerytów mundurowych oraz osoby, które zostały wdowcem lub wdową kilka lat temu.
Zobacz też: Emeryci, miejcie się na baczności. ZUS ustalił nowe limity. Trzeba będzie uważać jeszcze bardziej
