Wielkanoc w tym roku wypada wyjątkowo wcześnie, ponieważ już 31 marca. Na tydzień przed uroczystym śniadaniem chrześcijanie ruszą do kościołów z kolorowymi palmami i baziami w ręce. Choć zwyczaj ten jest kultywowany od lat, mało kto wie, skąd się wziął. Co ciekawe, w zależności od regionu i części świata Niedziela Palmowa niesie ze sobą różne tradycje.
Niedziela Palmowa: co oznacza? Święcenie palmy ma ważne znaczenie dla chrześcijan
Nim zaczniesz rozglądać się po sklepach w poszukiwaniu najpiękniejszej palmy, sprawdź, co oznacza to święto. Choć od lat są organizowane konkursy na najciekawsze i najwyższe gałązki, początki tego zwyczaju nie były związane z dekoracjami i rywalizacją. Opisano je w Nowym Testamencie. Jak można się dowiedzieć z Ewangelii według świętego Mateusza, dzień ten ma upamiętnić wjazd Jezusa i apostołów do Jerozolimy. Uradowany tłum witał przybyszy wymachując gałązkami palmy.
Uczniowie poszli i uczynili, jak im Jezus polecił. Przyprowadzili oślicę i źrebię i położyli na nie swe płaszcze, a On usiadł na nich. A ogromny tłum słał swe płaszcze na drodze, inni obcinali gałązki z drzew i ścielili na drodze. A tłumy, które Go poprzedzały i które szły za Nim, wołały głośno: Hosanna Synowi Dawida! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie! Hosanna na wysokościach!
- czytamy w Biblii.
Palma wielkanocna - symbolika. Palma wielkanocna z bazi i nie tylko
Pierwsze procesje palmowe datowane są na IV wiek. Choć początkowo odbywały się tylko w Jerozolimie, z czasem zwyczaj ten przyjął się w niemal każdej części świata. Od XI wieku obowiązuje tradycja, według której wierni wybierają się do kościoła, by poświęcić palemki. Mają one symbolizować męczeństwo Jezusa, ale także jego nieśmiertelność. Gałązki różnią się w zależności od regionu, jednak najpopularniejsze są tzw. palmy wileńskie. Przypominają wałki tworzone ze spiętych suchych źdźbeł, dodatkowo ozdobionych kwiatami i kolorowymi dekoracjami. Mają różne rozmiary, niektóre z nich są bardzo wysokie i sięgają nawet 2-3 metrów wysokości, dlatego parafie często organizują lokalne konkursy na najwyższą palmę. Najpopularniejszy z nich od lat odbywa się w miejscowości Łyse na Kurpiach. Niektórzy decydują się jednak na święcenie bazi, czyli puchatych kwiatostanów rosnących na gałązkach wierzby. Nie bez powodu wybrano właśnie tę roślinę, ponieważ według tradycji ludowych ma ona wielką wolę przetrwania i miłuje życie. Ta symbolika wynika z faktu, że wierzba rośnie nawet w najtrudniejszych warunkach i na niesprzyjającej glebie.
Jaka palma na Niedzielę Palmową? Świąteczne zwyczaje mogą zdziwić
Niedziela Palmowa, zwana także Niedzielą Męki Pańskiej, wypada zawsze na tydzień przed Wielkanocą. To także początek jednego z najważniejszych okresów w roku liturgicznym, czyli Wielkiego Tygodnia, dlatego święto jest ruchome. W 2024 roku przypada na 24 marca. Zwykle tego dnia wierni udają się do kościoła, by duchowny mógł poświęcić ich palemki i skropić je wodą święconą. Niegdyś tradycja związana z tym świętem była bardziej rozbudowana. W wielu domach połykano bazie z gałązek, bowiem miało to, uchronić domowników przed bólem gardła. Z kolei poświęconą palmą kropiono dom, podwórko wokół niego i oborę. Niektórzy gładzili gałązkami krowy i konie, a nawet dawali im do zjedzenia bazie. To miało zapewnić zwierzętom zdrowie. Wkładano je także do kurników i pod pług, co miało sprzyjać wiosennym pracom na roli. Po wykonanych obrzędach palmę wsadzano za obraz z wizerunkiem świętego. W niektórych regionach Polski w Niedzielę Palmową miasta i wsie objeżdżał wózek z figurką Chrystusa, zwanym wówczas Jezuskiem Palmowym. Pojazd był zwykle ciągnięty przez osoby pełniące ważne funkcje w danej miejscowości, a mieszkańcy rzucali pod koła kwiaty i palemki.
